De huidige wetenschap kan al bijna wonderen verrichten met moderne medicatie. Maar om de beste resultaten te bereiken op het gebied van medicatieveiligheid is een goede samenwerking nodig tussen arts, apotheker, zorgmedewerkers, zorgorganisatie en patiënt. Er komen een groot aantal zaken bij kijken om de medicatieveiligheid te verbeteren. Dat geldt in het ziekenhuis waar met protocollen wordt gewerkt, maar ook richtlijnen voor medicatieveiligheid in de thuiszorg zijn essentieel.
Wat is medicatieveiligheid?
Vaak is het noodzakelijk dat cliënten hulp nodig hebben bij een veilig medicatieproces. Dit kan betrekking hebben op het innemen van de medicijnen, maar ook op het bewaren daarvan. Maar natuurlijk geldt ook bij organisaties, zoals de thuiszorg dat er aandacht moet zijn voor medicatieveiligheid en er in voorkomende gevallen overleg is met de arts. Ziekenhuis hebben in het algemeen hun eigen protocollen om te voorkomen dat er fouten worden gemaakt bij de verstrekking van medicijnen. Wat is medicatieveiligheid? Dat begrip omvat eigenlijk alles wat er nodig is om veilig medicijnen in te kunnen nemen.
De noodzaak van een actieve rol van een patiënt
De rol van de patiënt bij medicatieveiligheid kan worden ondersteund door het gebruik te maken van informatiekaarten. Dit wordt bijvoorbeeld ook bij medicatieveiligheid in de thuiszorg vaak gedaan. Hierdoor is het voor alle partijen eenvoudiger om het proces van medicatieverstrekking te verbeteren. Op de informatiekaarten kunnen de volgende onderwerpen worden behandeld:
1. Wat is de rol van de verzorger en wat doet de cliënt zelf?
Of het nu gaat om medicatieveiligheid in de thuiszorg of medicatie die je in eigen beheer hebt, het is een belangrijke afweging in de medicatieveiligheid in hoeverre de cliënt zelf de verantwoordelijkheid kan houden voor het innemen en bewaren van medicijnen. Vooral bij senioren is het in het algemeen aanbevelenswaardig dat er iemand een oogje in het zeil houdt. Dit kan bijvoorbeeld door een familielid gebeuren.
Lees ook: Mantelzorg voor senioren
2. Hebben de medicijnen de gewenste werking?
Bij het soms grote aantal verschillende medicijnen dat een cliënt dagelijks moet slikken, is het van belang om de werking ervan zo goed mogelijk vast te leggen. Dat geldt met name voor momenten waarop de medicatie wordt gewijzigd. Hierin is een goed samenspel tussen arts en patiënt nodig om voor veilige medicatie te kunnen instaan.
3. Bewaren van medicatie
Thuis bij de patiënt, maar ook in instellingen is het van groot belang dat er wordt toegezien op de juiste omstandigheden bij het bewaren van de medicijnen. Controle van een zorgmedewerker is verstandig in een huiselijke situatie. Bij instellingen dient dit via protocollen en richtlijnen vastgelegd en gecontroleerd te worden.
4. Medicijngesprek en afspraken
Regelmatig dient er een medicijngesprek plaats te vinden. Hier dienen alle partijen weer een actieve rol in te spelen. Herhaalrecepten bij apothekers moeten regelmatig worden gecheckt door de arts. Ook de patiënt of de zorghulp kan de arts hierover aanspreken. Het is altijd van belang dat de medicatie actueel is en voorziet in de behoeften van de patiënt.
5. Hulp bij medicatie
Als er hulp nodig is om tijdig de juiste medicatie in te nemen, dienen hiervoor de juiste maatregelen te worden getroffen. Natuurlijk is in de huiselijke situatie een medicijndoosje al een handig hulpmiddel. Niet altijd is dit afdoende en dat kan de hulp van mantelzorgers vaak uitkomst bieden. Indien in de praktijk blijkt dat het niet altijd lukt met de juiste inname op de correcte tijdstippen is overleg met de huisarts en verdere mastregelen vaak een noodzaak.
6. Controle van medicatie
Een patiënt dient, indien dit mogelijk is, zelf ook attent te blijven bij het gebruik van medicatie als die worden verstrekt door zorgmedewerkers. Als de gebruiker ook zelf controleert of hij de medicijnen krijgt die hij nodig heeft, kunnen problemen voorkomen worden. In dit geval is het beter dat er overbodig voorzichtig wordt gedaan dan risico’s worden genomen.
Het belang van medicatieveiligheid
Medicatieveiligheid is geen onderwerp dat erg boeiend lijkt. Maar het kan ook in uw eigen situatie soms grote problemen voorkomen door zelf een actieve en attente rol te kiezen. Medicatieveiligheid in de thuiszorg en op andere gebieden mag daarom ook niet uit het oog verloren worden. De medicatieveiligheid verbeteren is altijd een goed idee. Hierbij spelen niet alleen verzorgers een belangrijke rol, maar je kunt ook zelf zorgen voor meer veiligheid. Bij vragen over dit onderwerp kun je je natuurlijk altijd richten tot je arts.
