Incidentmanagement is het systeem om te reageren op zaken die zich onverhoeds voordoen. Een incident is volgens de wet: een niet-beoogde of onverwachte gebeurtenis, die betrekking heeft op de kwaliteit van de zorg, en heeft geleid, had kunnen leiden of zou kunnen leiden tot schade bij de cliënt. Het gaat er dus om dat er op een adequate manier wordt omgesprongen met dit soort incidenten in de zorg.
Waarom is incidentmanagement belangrijk?
Incidentmanagament is van groot belang bij het in kaart brengen van incidenten in de zorg, maar ook om de veiligheid en kwaliteit ervan te verhogen. Zoals je hierboven al kon lezen zijn incidenten onverwachte gebeurtenissen die schadelijk kunnen zijn voor de patiënt, de zorgverlener of anderen. Wanneer een incident gemeld en geanalyseerd wordt, kan dit wellicht in de toekomst voorkomen worden. Het is een manier om te leren van je fouten. Patiëntveiligheid staat hierbij natuurlijk altijd voorop.
Een voorbeeld van incidentmanagement
Is incidentmanagement nog niet concreet genoeg voor jou? Een voorbeeld kan zijn dat er een incident is geweest in de vorm van een verkeerde dosis medicatie die toegediend is. Dit kan voor de patiënt ernstige gevolgen hebben. Er kunnen zich complicaties voordoen en de patiënt zou zelfs eraan kunnen overlijden. Bij incidentmanagement wordt dit zo snel mogelijk gemeld en volgt een analyse. Zo kan beoordeeld worden wat de oorzaak van de verkeerde dosis was, zoals een gebrek aan communicatie, training of toezicht. Aan de hand daarvan kunnen nieuwe maatregelen genomen worden om dit soort incidenten te voorkomen. Denk daarbij aan het geven van bijscholing of het invoeren van een dubbele controle.
Wat zijn de mogelijke obstakels?
Na een incident kun je het gevoel hebben dat je gefaald hebt. Dat geldt zeker in de zorg, waarbij de veiligheid en gezondheid van de patiënt in het geding kunnen komen. Het kan voor personeel een grote stap zijn om naar leidinggevende toe te stappen en een incident te melden. Een veilige werkomgeving is daarom een eerste vereiste. Mensen maken fouten, dat geldt ook op de werkvloer. Er moet dan ook voldoende ruimte geboden worden om op een veilige manier incidenten te melden.
Wat is het verschil tussen een incident en een calamiteit?
Incidenten en calamiteiten zijn beiden ongewenste, onverwachte voorvallen, maar een calamiteit is erger dan een incident. Een incident is een vrij lichte verstoring van de gang van zaken, terwijl calamiteiten veel ernstiger zijn. De regels rondom calamiteiten zijn dan ook strenger. Calamiteiten moeten altijd gemeld worden, terwijl dit bij incidenten (nog) niet verplicht is. Het is echter wel wenselijk, omdat het helpt om dit soort voorvallen in de toekomst te voorkomen.
Incidentmanagement in de zorg is dus belangrijk om goede en veilige zorg te kunnen blijven leveren. Het is een manier om te leren van gemaakte fouten, het verkleinen van een risico op schade en het verhogen van de tevredenheid van patiënten en medewerkers. Veilig behandeld worden is tenslotte iets wat we allemaal willen als we op het punt komen dat we gezondheidszorg nodig hebben.
